علل رویکرد به مبحث اخلاق حرفه ای در صنعت بیمه

آن چه امروزه در صنعت جهانی بیمه به عنوان یک اصل پذیرفته شده، این است که رقابت شرکت ها باید در نهایت به نفع بیمه گزاران تمام شود

که لازمه آن هم قانونمند و شفاف شدن اصول رقابتی شرکت ها و تعیین خطوط قرمز است تا در همه حال ارزش های حرفه ای و اخلاقی دررقابت رعایت شود و دستاوردهای مثبت رقابت سالم و بدون خدشه، به رشد و شکوفایی صنعت بیمه کشور کمک نماید.
صنعت بیمه کشورمان دوران پرتحولی را بعد از ورود بخش خصوصی و ابلاغ سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی تجربه می کند،

تجربه ای که در صورت موفق بودن موجب پویایی اقتصاد ملی و رشد و توسعه اقتصادی کشور خواهد شد و در صورت عدم موفقیت زیان آن بیشتر از همه بخش های اقتصادی کشور، متوجه صنعت بیمه می باشد. اگرچه رقابت، لازمه خصوصی سازی صنعت بیمه و رشد و توسعه روزافزون آن می باشد، اما یکی از عوامل مهم در ایجاد فضای رقابتی سالم در صنعت بیمه رعایت اصول و موازین اخلاق حرفه ای است.
به منظور تبیین دقیق موضوع، طرح این سوال اساسی ضروری است:
اخلاق حرفه ای چیست؟ با مطالعه حرفه ها و مشاغل مختلف و مراحل تکوین آن ها که از مرحله بدوی و ساده با پیشرفت علوم و تکنیک به سمت تکامل و پیچیدگی و هرچه تخصصی تر شدن سوق یافته اند، درمی یابیم هر شغل و حرفه به تناسب پیچیدگی و فنون مختص به خود نیازمند شاغلینی بوده که تسلط کافی بر حرفه داشته روحیات و خلقیات خویش را با حرفه مربوطه تطبیق داده اند. هنجارها و ناهنجاری های رفتاری خاص هر حرفه به تدریج پدید آمده و تعاریف و اصطلاحات مختص به خود را در بین دست اندرکاران و مشتریان آن حرفه یافته است. از این رو، هرچه حرفه ها و مشاغل به سمت تخصصی شدن و پیچیدگی پیش رفته اند، درک عامه مردم از نحوه و چگونگی انجام مراحل کار محدودتر شده و به ناچار می بایست به صاحبان حرفه ها و مشاغلی که برای آن¬ها اقدام به فروش خدمات و کالا می کنند، اعتماد داشته باشند. از همین رو، شاهد ظهور مبحثی به نام “اخلاق حرفه ای” در سطح جامعه هستیم.
به بیان ساده تر، اخلاق حرفه ای شامل بایدها و نبایدهایی است که باید میان صاحبان حرفه ها و مشاغل با مشتریانشان و نیز میان اعضای یک صنف رعایت شود.
صنعت بیمه نیز یک حرفه تخصصی و دارای پیچیدگی های خاص خود است. در این حرفه، نکات ریز، فنی و حقوقی و تخصصی بسیاری وجود دارد که عامه بیمه گزاران از آن یا بی اطلاع هستند و یا اطلاع کمی دارند.
پس رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای به خصوص در مورد بیمه گزارانی که با صداقت و حسن نیت کامل و اعتماد به بیمه گران و نمایندگان آن ها به خرید بیمه نامه می پردازند، از اهمیت دوچندانی برخوردار است.
خوشبختانه، بیشتر دست اندرکاران صنعت بیمه از سلامت اخلاقی و حرفه ای و صداقت لازم برخوردارند که نقطه قوت و مثبت صنعت تلقی می گردد، اما باید کوشش کرد تا پدیده عدم رعایت اصول حرفه ای به پایین ترین سطح ممکن تنزل یابد. برای رسیدن به این هدف، فرهنگ سازی وحرفه ای گری در درون سیستم بیمه های بازرگانی و اطلاع رسانی در زمینه قوانین و مقررات بیمه ای به آحاد مردم (جامعه بیمه گزاران) توسطصنعت بیمه اعم از کارکنان، نمایندگان و کارگزاران بیمه و پیاده کردن واقعی “اصل مشتری مداری” در سطح صنعت از مهم ترین راهکارهای توسعهاخلاق حرفه ای است. در راستای اجرای اخلاق حرفه ای در صنعت بیمه، بد نیست چند پدیده نیز یادآوری شود:

1. نرخ شکنی: این پدیده تا زمانی که نظارت تعرفه ای در صنعت بیمه حاکم باشد، ادامه خواهد یافت اما با تربیت نیروی انسانی کارآمد و فنی در شرکت های بیمه و تسلط بر اکچوئری و اصول مدیریت ریسک در شرکت های بیمه و جایگزین کردن نظام نظارت مالی در این صنعت قابل حذف یا کاهش یافتن است.
2. شفاف سازی: مفاد قراردادها و دامنه مزایای پوشش های بیمه ای در جهت حفظ حقوق مشتریان (بیمه گزاران)
3. تبلیغات متناسب با خدمات بیمه ای قابل ارائه (اطلاع رسانی درست و پرهیز از بزرگ نمایی بیهوده خدمات برخی از شرکت های بیمه).
4. عدم تخریب بی مورد شرکت های بیمه رقیب یا نمایندگان و کارگزاران توسط سایر همکاران به منظور جلب نظر و جذب پرتفوی بیمه گزاران. از آن جا که صنعت بیمه در ایران با توجه به سهم اندک آن در GDP همچنان مراحل ابتدایی رشد و توسعه خود را سپری می کند، رفتار سازمانی و حرفه ای دست اندرکاران این صنعت مبتنی بر رعایت اخلاق حرفه ای در عرصه رقابت آن سبب پویایی و تقویت این صنعت می گردد.

با امید روزی که رعایت “اصول اخلاقی” از الزامات فعالان بازار صنعت بیمه گردد.

نویسنده : ابراهیم حمیدی–معاون طرح و برنامه بیمه ایران

منبع مقاله : پیام بیمه ایران(فصلنامه شماره ۱۲)